Η συγκέντρωση των υποψηφίων για όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα ανταλλαγής προκύπτει από ανοιχτό, ισότιμο εθνικό διαγωνισμό, και βασίζεται στα ατομικά προσόντα και την ακαδημαϊκή αριστεία του κάθε υποψηφίου. Το Ίδρυμα Fulbright στην Ελλάδα υπηρετεί με αφοσίωση την αναγνώριση της έμφυτης αξιοπρέπειας και αξίας του κάθε ατόμου, καθώς και την παροχή ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών.

Η παραπάνω παράγραφος δεν είναι απλώς ένα σλόγκαν, αλλά πεποίθησή μας. Το Ίδρυμα Fulbright στην Ελλάδα έχει βασικό στόχο να συγκεντρώσει υποψηφίους για τα προγράμματα υποτροφιών από ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό. Στο κοινό αυτό περιλαμβάνονται όλα τα άτομα –φοιτητές, επιστήμονες-ερευνητές, εκπαιδευτικούς και καλλιτέχνες– με αναπηρία.

Η αναπηρία δεν χρήζει πάντα βοηθητικού εξοπλισμού, όπως το αμαξίδιο ή το δεκανίκι, που τις καθιστούν προφανείς στον άλλο. Αντιθέτως, οι περισσότερες αναπηρίες δεν είναι ορατές. Μπορεί να περιλαμβάνουν συμπτώματα όπως εξουθενωτική κόπωση, πόνο, γνωστικές δυσλειτουργίες και ψυχικές διαταραχές, προβλήματα ακοής και όρασης, και πολλά άλλα.

Το ταξίδι στο εξωτερικό θέτει πολλές προκλήσεις σ’ έναν υπότροφο με αναπηρία. Οι υπότροφοι με αναπηρία καλούνται να τα βγάλουν πέρα με μια νέα χώρα, μια νέα κουλτούρα, μια νέα γλώσσα, και επίσης να περάσουν τα μαθήματά τους. Έχουν να τα κάνουν όλα αυτά, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν μια διαφορετική πραγματικότητα για το τι σημαίνει να είσαι ΑμεΑ σε σχέση με τη χώρα καταγωγής τους. Είτε χρειάζονται βοήθεια είτε όχι, είναι πρωτίστως υπότροφοι που επισκέπτονται ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα για να μάθουν, να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν πνευματικά – όπως και κάθε άλλος υπότροφος.

Διαβάστε την εμπνευσμένη ιστορία της Μαρίας Γεωργακάρακου, υπότροφος Fulbright

Οι βασικοί παράγοντες για την εξασφάλιση μιας θετικής εμπειρίας από την υποτροφία είναι η προσεκτική προετοιμασία και η σωστή επικοινωνία. Σ’ αυτήν τη σελίδα, θα προσπαθήσουμε να σας δώσουμε κάποιες οδηγίες που μπορεί να κάνουν το ταξίδι σας στις ΗΠΑ ή στην Ελλάδα ευκολότερο.

Έλληνες Υπότροφοι που ταξιδεύουν στις ΗΠΑ
Σύμφωνα με την πράξη Αμερικανοί με Αναπηρίες του 1990 (ADA) ως άτομο με αναπηρία ορίζεται κάθε άτομο που έχει κάποια σωματική ή ψυχική δυσλειτουργία που περιορίζει ουσιωδώς μία ή περισσότερες βασικές καθημερινές δραστηριότητες, που έχει παρελθόν τέτοιας δυσλειτουργίας ή που θεωρείται πως έχει μια τέτοια δυσλειτουργία (διάκριση αναπηριών).

Επίσης, «ένα άτομο ορίζεται ως ΑμεΑ αν αντιμετωπίζει δυσκολίες σε ορισμένες λειτουργίες του (στην όραση, στην ακοή, στην ομιλία, στη βάδιση, όταν ανεβοκατεβαίνει σκάλες, όταν σηκώνει και μεταφέρει βάρη) ή αντιμετωπίζει δυσκολίες σε καθημερινές δραστηριότητες ή σε ορισμένους κοινωνικούς ρόλους (παιδιά που δεν κάνουν τα μαθήματά τους, ενήλικες που δεν μπορούν να δουλέψουν εντός ή εκτός σπιτιού)».

Η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών έχει υποστηρίξει ενεργά την ένταξη των ΑμεΑ στην καθημερινή ζωή και εργασία στις ΗΠΑ, και υπήρξε πρωτοπόρος στο κίνημα των Δικαιωμάτων των Πολιτών. Ο νόμος που προστατεύει τα δικαιώματα των ΑμεΑ έχει καταστήσει δυνατό για εκατομμύρια κατοίκους με αναπηρία να ζουν χωρίς να υφίστανται διακρίσεις και να έχουν ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση, την εργασία και την τεχνολογία, καθώς και σε πολλά προγράμματα και υπηρεσίες στις κοινότητές τους.

Μία χρήσιμη πηγή είναι η ιστοσελίδα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ με πληροφορίες για τα προγράμματα για τα ΑμεΑ και τις υπηρεσίες σε ολόκληρη τη χώρα.

Τι σημαίνει αυτό για σας πρακτικά;

• Τα πανεπιστήμια και τα σχολεία της δευτεροβάθμιας των ΗΠΑ οφείλουν να μην κάνουν διακρίσεις εις βάρος των ΑμεΑ και τα πανεπιστήμια μπορούν να παρέχουν κατάλληλα καταλύματα (π.χ. με μετατροπές) και τις απαραίτητες υπηρεσίες ώστε να έχουν αυτοί οι φοιτητές ίση πρόσβαση στη μάθηση και την εκπαίδευση. Αυτή η αρχή αφορά τόσο τη διαδικασία εγγραφής όσο και την ίδια τη φοίτηση στο πανεπιστήμιο.
• Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως οι χώροι κάθε πανεπιστημίου πρέπει να είναι προσβάσιμοι κι ότι το πανεπιστήμιο οφείλει να παρέχει εναλλακτικές προσβάσιμες επιλογές σε φοιτητές με αναπηρία. Αυτό δεν αφορά μόνο τις αίθουσες και τα ακαδημαϊκά κτίρια, αλλά και τις φοιτητικές εστίες ή τους χώρους εστίασης (αν αυτοί υπάρχουν) μέσα στα πανεπιστήμια. Τα πανεπιστήμια είναι επίσης υπεύθυνα για την παροχή ειδικής εκπαιδευτικής υποδομής, προσαρμόζοντας λ.χ. γραφεία ή πάγκους εργαστηρίου στο κατάλληλο ύψος, αν αυτό κριθεί απαραίτητο. (Σημείωση: το πανεπιστήμιο αναλαμβάνει το κόστος της προσαρμογής της υποδομής, αλλά όχι των ατομικών βοηθημάτων, όπως τα αναπηρικά αμαξίδια ή τα γυαλιά.)
• Σε ό,τι αφορά το έντυπο υλικό, τα πανεπιστήμια και οι υπηρεσίες των εθνικών βιβλιοθηκών μπορούν να διαθέσουν τα εγχειρίδια και άλλα μέσα επικοινωνίας σε εναλλακτικές, προσβάσιμες μορφές, αν αυτό ζητηθεί. Αυτό αφορά επίσης τις πληροφορίες για το πανεπιστήμιο και τη διαδικασία υποβολής αίτησης.
• Τα πανεπιστήμια παρέχουν επίσης μια μεγάλη ποικιλία από συμπληρωματικές υπηρεσίες και επιλογές στέγασης για ΑμεΑ, όπως διερμηνείς της νοηματικής γλώσσας, επιπλέον χρόνο για διαγωνίσματα και εργασίες κ.ά. Αυτές οι υπηρεσίες καθορίζονται κατόπιν συνεννόησης του κάθε ΑμεΑ με το αρμόδιο γραφείο υποστήριξης.
• Πολλά πανεπιστήμια προτίθενται να υπερβούν τις κατάλληλες προσαρμογές και υπηρεσίες που προβλέπονται από το νόμο, προσφέροντας φοιτητικές οργανώσεις και αθλητικές δραστηριότητες ειδικά για φοιτητές με αναπηρία. Τα σχετικά γραφεία υποστήριξης ΑμεΑ μπορούν να σας κατατοπίσουν με περισσότερες πληροφορίες.
• Σε γενικές γραμμές, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου πως η κοινοποίηση μιας αναπηρίας παραμένει προσωπική σας επιλογή. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στις ΗΠΑ, ο φοιτητής, και όχι το εκπαιδευτικό ίδρυμα, είναι υπεύθυνος για την ταυτοποίηση της αναπηρίας του και για να ζητήσει τις σχετικές διευκολύνσεις.

Προετοιμασία και επικοινωνία

• Μια επιτυχημένη περίοδος φοίτησης απαιτεί σχεδιασμό, ενημερωτικές συναντήσεις και υποστήριξη πριν από την άφιξη, τόσο από τη δική σας πλευρά όσο και από την πλευρά του πανεπιστημιακού ιδρύματος.
• Παρακάτω θα βρείτε μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν στην πορεία. Μην ξεχνάτε πως η μετάβαση θα είναι πολύ ευκολότερη αν μπορείτε να νιώσετε δυνατοί και αυτόνομοι στη νέα χώρα και στην κουλτούρα της:
• Εντοπίστε το προσωπικό με το οποίο θα πρέπει να είστε σε επαφή, στο πανεπιστήμιο ή στο τμήμα στο οποίο υπάγεστε.
• Εντοπίστε τα άτομα που είναι πιο πιθανόν να σας βοηθήσουν να επιλύσετε κάποιο ζήτημα. Ρωτήστε να μάθετε για τις δομές και τις διαδικασίες που ήδη υφίστανται.
• Ελάτε σε επαφή με τους Αμερικανούς συμφοιτητές/συναδέλφους σας, που μπορεί να σας βοηθήσουν να κατατοπιστείτε. Οι τοπικές οργανώσεις για άτομα με αναπηρίες μπορεί επίσης να σας φανούν χρήσιμες και να σας καθοδηγήσουν.
• Συστηθείτε μέσω τηλεφώνου ή e-mail στο γραφείο για τα ΑμεΑ
• Διατηρήστε επαφή με τη γραμματεία του τμήματος, ώστε να είναι ενήμεροι για την άφιξη και τις άμεσες ανάγκες σας.
• Ενημερώστε το τμήμα υπηρεσιών του πανεπιστημίου σας για να φροντίσει για τις συνθήκες στην εστία ή στις αίθουσες διδασκαλίας. Συνεργαστείτε με το γραφείο για φοιτητές με αναπηρία για τις επιλογές που έχετε για δωμάτια στην εστία του πανεπιστημίου. Οι τοπικές οργανώσεις μπορεί επίσης να σας βοηθήσουν να αποκτήσετε πρόσβαση στα τοπικά μέσα μαζικής μεταφοράς. Είναι προτιμότερο να ρυθμίσετε το θέμα αυτό όσο το δυνατόν συντομότερα μετά την άφιξή σας, για να ξεκινήσετε άμεσα να μετακινείστε ανεξάρτητα.
• Κανονίστε να νοικιάσετε τον απαραίτητο εξοπλισμό. Ερευνήστε το κόστος του και ζητήστε από το αρμόδιο γραφείο για φοιτητές με αναπηρία να σας βρει τις εταιρείες στην περιοχή που μπορεί να παρέχουν τον εξοπλισμό που χρειάζεστε. Επίσης, το συντομότερο δυνατό, ζητήστε από το γραφείο να σας βοηθήσει με την εξεύρεση των απαραίτητων υλικών και των βοηθημάτων τεχνολογίας που μπορεί να χρειαστείτε. Μια πολύ καλή πηγή είναι το Learning Ally, η μεγαλύτερη πηγή ηχογραφημένων εγχειριδίων στις ΗΠΑ. Επισκεφτείτε το γραφείο για φοιτητές με αναπηρία για να δείτε αν μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε υπηρεσίες αυτού του είδους.
• Επικοινωνήστε με τον αερομεταφορέα σας για να επιβεβαιώσετε τι είδους χαρτιά θα πρέπει να έχετε μαζί σας σε περίπτωση που χρειαστεί να μεταφέρετε αντικείμενα όπως φάρμακα σε υγρή μορφή ή αναπνευστικά βοηθήματα, για να περάσουν τον έλεγχο και να βρεθούν στην καμπίνα. Επίσης, μπορεί να χρειαστούν ειδικά έγγραφα για τη δήλωση συσκευών όπως οι βηματοδότες, που μπορεί να ενεργοποιήσουν τον συναγερμό στον έλεγχο.
• Προγραμματίστε τη μεταφορά σας από το αεροδρόμιο στο πανεπιστήμιο.
• Είναι σημαντικό να θυμάστε πως όταν συναναστρέφεστε μέλη της διεθνούς κοινότητας, μπορεί να υπάρχουν πολλά σημεία με τα οποία δεν είστε εξοικειωμένος-η στη δική σας κουλτούρα. Επιτρέψτε τους να μάθουν πώς αναφέρεστε ο ίδιος/η ίδια στην αναπηρία σας. Ρωτήστε πώς αυτοπροσδιορίζονται ή πώς αντιμετωπίζονται τα ΑμεΑ στις ΗΠΑ.
  
  

Οι πληροφορίες που περιέχονται στον παρόντα ιστότοπο είναι για γενική ενημέρωση και μόνο. Οι πληροφορίες παρέχονται από το Ίδρυμα Fulbright στην Ελλάδα και ενώ προσπαθούμε οι πληροφορίες να είναι ενημερωμένες και σωστές, δεν κάνουμε δηλώσεις ούτε παρέχουμε εγγυήσεις οποιουδήποτε είδους, ρητές ή σιωπηρές, σχετικά με την πληρότητα, την ακρίβεια, την αξιοπιστία, την καταλληλότητα και τη διαθεσιμότητα σε σχέση με την ιστοσελίδα ή τις πληροφορίες, τις υπηρεσίες ή τα σχετικά γραφικά που περιέχονται στον δικτυακό τόπο για οποιονδήποτε σκοπό. Οποιαδήποτε εμπιστοσύνη δείξετε σε τέτοιες πληροφορίες είναι αυστηρά δική σας ευθύνη.

Μέσα από αυτήν την ιστοσελίδα μπορείτε να συνδεθείτε με άλλες ιστοσελίδες που δεν είναι υπό τον έλεγχο του Ιδρύματος Fulbright στην Ελλάδα. Δεν έχουμε κανέναν έλεγχο πάνω στη φύση, στο περιεχόμενο και στη διαθεσιμότητα των εν λόγω χώρων. Η παραπομπή σε links δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη σύσταση ή έγκριση των απόψεων που εκφράζονται σε αυτά.